“11. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 115 Cevapları Meb Yayınları” ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
11. Sınıf Meb Yayınları Kimya Ders Kitabı Sayfa 115 Cevabı
PLAZMA
Maddenin katı, sıvı ve gaz hâlleri evrenin %1’ini oluşturur fakat yaşamın temeli olduğu için araştırmacılar tarafından daha çok incelenmiş ve bu konuda daha fazla bilgiye ulaşılmıştır. Yapılan araştırmalar maddenin plazma hâlinin diğer hâller kadar önemli ancak kullanım alanının daha fazla olduğunu ortaya koymuştur. Plazma terimini ilk kez 1923 yılında Irving Langmuir (İrving Lanmirı) gazlarda elektrik deşarjı sırasında salınım yapan elektron bulutunu tanımlamak için kullanmıştır. Bu tanımlamadan sonra plazma, maddenin bir fazı (hâli) kabul edilmiştir.
Maddenin plazma hâli, katı ve sıvı hâlinden daha az yoğundur. Plazma hâlinin gaz hâlinde olduğu gibi belirli bir şekli ve hacmi yoktur ancak plazma, yüklü parçacıklardan oluştuğu için gazların aksine iletkendir. Maddenin katı, sıvı ve gaz hâlinde atom çekirdekleri ve elektronlar atomda bir arada bulunur. Plazmada ise elektronlar sıcaklığın etkisiyle atomdan ayrılarak pozitif yüklü iyonlar oluşturur; molekül, atom, pozitif yüklü iyon ve elektronlar bir arada bulunur.
Atomlar veya moleküller, elektron kazandıklarında veya kaybettiklerinde pozitif veya negatif elektrik yükü alabilir. Bu işleme iyonlaşma denir. Plazma, yüksek enerjili elektriksel iletkenlikteki parçacıkların toplu davranışıdır, atom ve moleküllerin iyonlaşması sonucu meydana gelir. İyonlaşma yüksek sıcaklıkta gerçekleşebileceği gibi yüksek basınç altında da gerçekleşebilir.
Plazma, evrenin büyük kısmını oluşturmasına rağmen Dünya’da nadir bulunur. Doğal plazma, yapay plazma, uzay ve astrofizik plazmaları, sıcak plazma, soğuk plazma şeklinde sınıflandırılabilir. Güneş ve yıldırımlar doğal plazmaya örnektir.
Plazmalar elektron parametrelerine göre termal (sıcak) ve termal olmayan (soğuk) şeklinde sınıflandırılır.
Te (Elektron sıcaklığı) = Tg (Gaz sıcaklığı) = Ti (İyon sıcaklığı): Termodinamik dengede olan plazmadır ve sıcak plazma olarak adlandırılır.
Te > Ti > Tg : Termodinamik dengede olmayan plazmadır ve soğuk plazma olarak adlandırılır. Plazma sıcaklığı derece cinsinden değil, elektron-volt cinsinden (1 eV = 11600 K) ölçülür.
Plazma, davranışı ile maddenin diğer hâllerinden ayrılır. Plazmanın en önemli özelliği manyetik alan tarafından tutulabilmesidir. Oluşturulacak manyetik alan sayesinde herhangi bir yere değmeden bir odanın ortasında tutulabilir. Normal şartlarda füzyon koşullarını oluşturabilmek için milyon derecelerde sıcak plazmaya ihtiyaç vardır. Bu ortamı oluşturmak mümkün olmadığı için bilim insanları ve mühendisler tokamak (manyetik bobinli toroidal oda) da olduğu gibi manyetik alan kullanmayı tercih ederler. Tokamak, kontrollü termonükleer füzyon akışı için gerekli koşulları elde etmek amacıyla plazmanın manyetik olarak hapsedilmesini sağlayan toroidal bir cihazdır. Tokamak içindeki plazma, termonükleer tepkime sonucu oluşan yüksek sıcaklık, özel olarak oluşturulmuş manyetik alan tarafından duvarlara dokunmadan merkezde tutulur. Diğer kurulumlarda plazmayı sınırlamak için manyetik alan kullanılırken tokamakta elektrik akımı kullanılır. İlk tokamak 1954’te SSCB’de inşa edilmiş, daha sonra dünyanın birçok yerinde kullanılmaya başlanmıştır. Günümüzde 300’ün üzerinde tokamak bulunmaktadır.
“11. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 115” ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
Yorum Yap